Boekenbal 2023 + afterparty FOTOVERSLAG

Ik had net als vorig jaar weer geen kaartje, maar wel zin. Dus voor mijn alweer 8e Boekenbal-editie traditioneel via de uitgang naar binnen, met in de ene hand een glas en de andere hand een fotocamera, die ik nota bene aan het eind van de nacht kwijtraakte. En drie dagen later weer terugkreeg van de schoonmaakploeg van de Balie. Eind goed al goed.

Mette Maria van Dijk

Boekenbal 2014: Arie is mijn vriend

Foto gemaakt door Philip Huff

“Je was gisteren dronken he?” zegt mijn vriendin. “Ja?” zeg ik. “ Ja. Je hebt weer eens naast het toilet gepist.” Het is de bescheiden erfenis van het gelauwerde Boekenbal waar ik gisteravond toch maar even naar binnen wandelde. Een traditiegetrouw verslag.

Of hij even onze bandjes mag zien. “ Natuurlijk,” zeg ik. Hij schuift mijn bandje rond mijn pols en tuurt lang naar de toch wel erg grote scheur in mijn papieren bandje. Vers bemachtigd van twee violisten die vroeg klaar waren met spelen. Dezelfde deurwachter keek een kwartiertje terug nog van een afstandje toe hoe we aan het klungelen waren om de bandjes van hun breekbare polsjes af te wurmen. Maar blijkbaar is voor dit soort types het kwartier de magische grens waarop het geheugen gaat sputteren. En Prittstift doet wonderen. De portier wenst ons een fijne avond toe.

Mot met de motormonteur

Toen zijn maatje 46 met stalen neus voor de tweede keer op mijn scheen belandde en de binnenkant van zijn hand met grote snelheid op mijn gezicht klapte, kreeg ik door dat het menens was. De bierflesjes en de met olie gevulde jerrycan die hij zojuist nog naar mijn hoofd torpedeerde, had ik moedwillig geprobeerd op te vatten als dronkemansgrap. Maar Marcel keek niet blij.
Hij liep terug naar mijn motor om de klus te klaren. Met overtuiging knoopte hij zijn broek weer open om de halve liters heineken en fles bourbon, die ik daarvoor met hem had opgedronken, over mijn tweewieler heen te urineren. Mijn brandende schenen en tintelende wang deden mij besluiten dit keer maar niet op zijn nek te springen om zijn tweehonderd kilo zware lichaam ten val te brengen. Hij was mijn monteur en legde het nog even streng uit: “Ik heb hem nu ingeheiligd.” Ik taaide, met gebogen hoofd, af.
Thuis in bed, kon ik de slaap niet vatten.

Een politievrouw blijft een vrouw

Foto door Mona van den Berg

Seksuele intimidatie en dreiging van de taliban liggen op de loer. De vrouwelijke Afghaanse politieagenten die door de Nederlandse marechaussee worden getraind in Kunduz hebben geen goede vooruitzichten. ‘Wat moeten we als de Nederlandse militairen ons niet meer beschermen?’ (18 februari 2013, de Verdieping,  Trouw)

 Guido van Diepen

In boerka stapt ze uit de taxi, waggelt het terrein op en verdwijnt in een klein gebouwtje. Twee minuten later verschijnt de Afghaanse dame in lichtblauw uniform. Zonnebril op, politiepet over haar hoofddoek. Nargis (37), weduwe en moeder van elf kinderen, komt vandaag haar politiediploma ophalen.

Met grote stappen en strak zwiepende armen marcheert ze onder toeziend oog van ruim honderd mannelijke collega’s, die elkaar proestend met de ellebogen aantikken, naar voren om haar certificaat in ontvangst te nemen van de Nederlandse commandant Roland de Jong. “Ik zal Afghanistan in ere dienen!” roept ze door de ruimte. Een applaus volgt. Mannen in het publiek wijzen en smoezen.

Wat doen we met Koninginnedag?

In de binnenstad staan veel stoepen al met krijt volgeschreven: gereserveerd! Koninginnedag is in aantocht. Wat doen de Amsterdammers dit jaar op 30 april. Collegaverslaggever Marijke Vos en ik gingen de straat op om het de mensen te vragen.

Luister naar een reportage voor AmsterdamFM:

De gefrustreerde taxichauffeur

Amsterdamse taxichauffeurs, ze staan te boek als asociaal, opgefokt en agressief en vormen een grote irritatiebron voor veel Amsterdammers. Maar waar ergeren de taxichauffeurs zich zelf eigenlijk aan? Ik ging de taxistandplaatsen langs om het ze te vragen.

 

 

Reportage grachtengordel

De grachtengordel is niet zo links en elitair als vaak wordt gedacht. Dat is tenminste wat het Parool schrijft op basis van een onderzoek dat de gemeente Amsterdam heeft uitgevoerd. Ik ging vanochtend de grachten op om het de bewoners te vragen.

Luister naar een reportage voor Amsterdam FM:

Amsterdammers over segregatie

Volgens onderzoek van onderzoeksbureau O+S zet de segregatie in Amsterdam alleen maar door. Marokkanen zoeken elkaar op in West, Surinamers in Zuidoost en Nederlanders vechten voor een plekje in het centrum of Zuid. Dat zorgt voor een grotere scheiding van culturen, aldus de onderzoekers. Ik nam de proef op de som en vroeg Amsterdammers naar hun voorkeuren voor een buurt. Luister naar een verslag voor Amsterdam FM.

Amsterdammers over hun lentekriebels

De lente is aangebroken, de zon schijnt en de Amsterdammers ontwaken langzaam maar zeker uit hun winterslaap. Ik vroeg de mensen naar hun lentekriebels. Luister naar mijn reportage voor Amsterdam FM:

Occupy moet Beursplein verlaten

Met een zware winter achter de rug en met de lente in aankomst moeten de Occupyers het Beursplein donderdag verlaten. ‘Wij hebben het vijf maanden volgehouden. Dat is winst.’

Dirk (20) van Occupy Amsterdam keek vreemd op toen hij gisterochtend een stortvloed van journalisten te verwerken kreeg. Van de oproep van burgemeester Van der Laan om het tentenkamp voor donderdagochtend geheel te verwijderen, had hij nog niets vernomen. Even later arriveerde de buurtregisseur op het Beursplein met de brief van de burgemeester.

Amsterdamse treinreizigers over dagblad De Pers

Dagblad De Pers wordt opgeheven. De laatste editie van het gratis dagblad verschijnt eind deze maand. Het dagblad had de ambitie om de grootste gratis kwaliteitskrant van Nederland te worden. Ik vroeg treinreizigers vanochtend op het Centraal Station of ze de krant gaan missen. Luister naar hun antwoord:

Zwartrijders in tram 5

Volgens onderzoek van Metronieuws rijdt één op de vier Amsterdammers zwart op tramlijn 5. Ik nam de proef op de som en vroeg de passagiers naar hun kaartje. Luister naar een radioreportage voor Amsterdam FM.

Daklozendiner In de Waag

Daklozen uit de hele stad kregen gisteravond een gratis driegangendiner, drank en livemuziek in café In de Waag. Ruim negentig daklozen verlieten het pand met een volle maag.

Ietwat ontroerd kijkt Paul Willemse (62) naar binnen bij café-restaurant In de Waag op de Nieuwmarkt. Ruim negentig daklozen zitten aan het jaarlijkse nieuwjaarsdiner dat hij sinds veertien jaar organiseert. Met een biertje in de hand en shaggie in de mond vertelt hij hoe hij vijftien jaar geleden aan het werk was als handhaver. Hij kon het niet aanzien hoe mensen in kartonnen dozen op straat sliepen en besloot eten en drinken voor hen te verzamelen. Een aantal advertenties en bezoekjes aan grote hotels verder had hij genoeg steun om een diner te organiseren. “Nee, ik ben zelf geen dakloze. En nee, ik zit niet bij de kerk,” zegt de tandeloze weldoener. “Dit is gewoon heerlijk om te doen.”

Hij heeft de parken stuk voor stuk afgestruind om de zwervers persoonlijk uit te nodigen. “Ik ken ze allemaal. Als handhaver ben je zoveel op straat.” Hij wijst naar zijn kale tandvlees. “Toen ik een winkeldief tegenhield die schoenen probeerde te jatten op de Ferdinand Bolstraat, sloeg hij mijn tanden kapot. Mijn kunstgebit is een half jaar geleden ook nog eens stuk gevallen.”

Occupy Amsterdam bij nacht

“De mensen hier zijn geen eenheidsworst zoals de vakbond,” zegt Daan (29) als de avondvergadering is afgelopen. Onder zijn pet wappert een honderd dollar biljet in de wind. “Iedereen heeft een andere reden om hier te zijn. We weten in ieder geval dat het huidige systeem niet werkt.”

Met de uitbreiding van het tentenkamp naar 77 tenten en zeker tweehonderd overnachters is maandagavond op het Beursplein een ware Occupybasis ontstaan.

Maar Matthijs (29) vindt het welletjes na twee dagen kamperen. “Ik voel een griepje opkomen, dus ga thuis even mijn rust pakken. Ik moet morgen gewoon weer werken.” Hij is blij met het verloop van de avond. “Eindelijk zijn de politieke partijen van het plein vertrokken. Nu zijn de mensen aan het woord.” Als hij vraagt aan wie hij zijn tentje kan overdragen zijn er direct drie gegadigden. Ze willen deze avond wel meemaken.

Occupy Amsterdam: General Assembly

Een opvallende vertoning, de General Assembly, speelt zich sinds het Occupy Amsterdam protest dagelijks af om 18.30 uur op het Beursplein. Met een door leuzen beklad beursgebouw en een heus tentenkamp als achtergrond, nemen iedere dag bijna tweehonderd mensen deel aan de open vergadering, waarbij alles wat gezegd wordt in koor wordt herhaald door alle aanwezigen.

Een meisje legt de signalen nog een keer aan iedereen uit. Op een groot bord staan de gebaren uitgetekend. “Twee vingers in de lucht betekent dat je bezwaar wilt maken op iets dat een ander zegt. Handen om elkaar heen draaien betekent dat iemand sneller zijn punt moet maken. Met je hand een hanenkam maken op je hoofd betekent dat de spreker teveel met zichzelf bezig is en niet met het belang van de groep.”

Een oudere man ondervind het aan den lijve als hij begint te vertellen hoe hij dertig jaar geleden al actief was tegen het systeem.

Zwarte maandag op de Amsterdamse beurs

“Het is een gekke dag vandaag,” zegt Raymond Walraven, directeur van het World Cinema Festival. Vandaag had hij de eer om met een klap op de gong de Amsterdamse beurs te openen. Waar dat doorgaans een feestelijk tintje heeft, is de vreugde nu ver te zoeken.

Na de afwaardering van de Amerikaanse kredietwaardigheid sloten de Aziatische beurzen zwaar in de min. Walraven: “Ik hoopte natuurlijk dat ze niet zouden instorten, maar tevergeefs. Ons festival staat dit keer in het teken van India. Daarom heb ik nu een beetje een dubbel gevoel. En dat op mijn verjaardag.”

Toch probeert het gezelschap de dag vrolijk in te luiden. Twee Indiase vrouwen in rinkelende, kleurige kleding doen een dansje voordat de gong wordt geluid. De handelaren kijken niet op van hun scherm om het spektakel te aanschouwen.

Stichting Gered Gereedschap

Bang, bang bang! klinkt het uit de werkplaats. Met een grote rubberen hamer deukt George (51) een metalen gereedschapskast uit. Als hij de stroeve laden geolied heeft is de kist gereed voor verscheping. De vluchteling uit Sierra Leone is vrijwilliger bij de stichting Gered Gereedschap, die oud gereedschap inzamelt, nieuw leven inblaast en naar arme gebieden verscheept.

Gered Gereedschap begon in 1982 met kledingverkoopster Laura Dols, die nogal onder de indruk was van het Engelse ontwikkelingsproject Tools For Self Reliance. Geen woorden, maar daden, dacht Dols. Met een groepje vrienden ging ze met een briefje langs de deuren in Amsterdam-Zuid om te vragen om oud gereedschap. Een week later gingen ze langs om het verzamelde gereedschap op te halen. Het was een succes. Na een aantal rondjes konden de eerste kratten worden opgestuurd naar Afrika.

Nu heeft de stichting dertig filialen door heel Nederland en worden per jaar acht zeecontainers met gereedschap naar Afrika en Zuid-Amerika verscheept.

George, ex-gedetineerde en psychiatrisch patiënt, repareert het liefst dingen die in zijn geboorteland terechtkomen. “Want dan is de cirkel weer gesloten.”

Mevrouw Blitz wordt 100 jaar

‘Hon-derd-jaar, oma! Hon-derd-jaar wordt u zondag,” zegt Elly Voorzanger (72) tegen Keetje Blitz (99), de tante van haar man Louis (75). Mevrouw Blitz beweegt haar hoofd langzaam naar de plek waar het geluid vandaan komt. “Kijk, Louis, ze kijkt naar me.” Mevrouw Blitz kijkt Elly strak aan, maar dan verschijnt er een glimlach, de ogen sprankelen.

Ze zit met haar hoofd voorovergebogen in haar rolstoel. Het haar netjes gekamd, gekleed in shirt met luipaardprint, versierd met een lange ketting van grote rode kralen. Ze heeft haar vuistje opgerold in haar schoot. Met het ene oog iets dichtgeknepen en het andere wijd open kijkt ze de kamer rond. De kraaienpootjes bij haar ogen krullen omhoog als iemand tegen haar praat.

Dave moet zijn koffietent sluiten

Dave Gelici (33) kan het nog steeds niet geloven. Zijn espressobar Coffee Connection op de Nieuwezijds Kolk moet hoogstwaarschijnlijk sluiten. De stencils met de uitspraak van de rechter worden nauwkeurig bestudeerd door de aanwezige vaste klanten.

Het jazzy achtergrondmuziekje wordt nu even niet overstemd door het gebruikelijke drukke geklets. Eén voor één krijgen ze door dat ze binnenkort hun dagelijkse kopje koffie elders moeten halen. “Geloven jullie dat nou?!” roept Gelici. Een week geleden kreeg hij van de rechter te horen dat de eigenaar van het pand, Willem van de Bunte, het huurcontract mag opzeggen. De huiseigenaar wilde van de ene op de andere dag twee keer zo veel huur ontvangen. “Natuurlijk ging ik daar niet mee akkoord. Ik heb zes jaar negentig uur per week gewerkt om deze zaak op te bouwen. Bovendien vindt de huurcommissie de huidige huur al veel te hoog.”

Omstreden appartement Robert M. geveild

Het appartement van Robert M., hoofdverdachte in de Amsterdamse zedenzaak, werd vrijdag op verzoek van de bank geveild. Voor € 80.000,- onder de marktprijs ging het omstreden appartement onder de hamer.

Handelaren, makelaars en banklieden op de regioveiling in het Dorint Hotel bij Schiphol weten het maar al te goed. De woning aan de Andries Copierstraat in Amsterdam West was van Robert M. en zijn medeplichtige echtgenoot Richard van O. Druk geroezemoes ontstaat, als het appartement met een geschatte marktwaarde van € 210.000,- aan bod komt. “En hoe zit het met de extra kosten?” roept een jongeman in polo vanuit de zaal. “Er zit wel een smetje aan!” Met zijn elleboog tikt hij zijn buurman aan, die grinnikt. “Zeg maar gerust een vlekje!” roept een andere man. Een verbaasde vrouw krijgt door haar buurman uitgelegd dat Robert M. meerdere kinderen heeft misbruikt in het appartement. “Maar dat ze dat door de zaal roepen, doen ze alleen maar om de prijs te drukken,” fluistert makelaar Els Eijkelboom toe.

Ruigoord: Dansen met de ogen dicht

De melodielijn van de trompet schettert luid door de kerk. De glas-in-lood ramen trillen op het ritme van de muziek. Twee meisjes draaien op hun blote voeten sensueel om elkaar heen. Een man met een lange baard, gekleed in slechts een rode lederen broek gaat losjes op in zijn eigen trance. Hij danst met zijn ogen dicht.

We bevinden ons in Ruigoord. Het is zaterdagavond. De zon is al een tijdje verdwenen achter de dijk die de grens markeert van de culturele vrijhaven.

“Krikt de buurt een beetje op, weet je wel.”

In gebrekkig Nederlands en met een lachend gezicht probeert de Marokkaanse Fatima af te dingen op de zwarte hakschoenen van de oer-Hollandse Astrid. De glimlach van Fatima verdwijnt snel als Astrid voet bij stuk houdt: ‘Een euro?!…per schoen ja!’ Fatima zet de schoenen weer terug en loopt zonder iets te zeggen weer door. ‘Ik heb die schoenen maar een paar keer gedragen. Die zijn toch wel twee euro waard?’ vraagt de hoogblonde Astrid met een beteuterd gezicht.

Binnenglippen bij het Boekenbal

Het boekenbalkaartje was net niet glad genoeg

Ik staarde naar het ingescande kaartje van het boekenbal op mijn scherm. Hoge kwaliteit, veel pixels, beetje Photoshop, net echt. Dat moet lukken, dacht ik. Doel: het Boekenbal binnenkomen en er een stukje over schrijven. Ik nam het dikste papier in huis en printte het product van mijn frauduleuze vakwerk tweemaal uit. Een voor mij en een voor een vriend. Ik smeerde wat libello op de letters om ze te laten glanzen, net zoals het origineel. Ausgezeichnet. Met een stanleymes was het scheurlijntje zo gezet. Ik trok mijn netste pak aan en ontmoette vriend Gijs achter in de lange rij voor de Stadsschouwburg. Vol goede moed.