Krakerscollectief Schijnheilig is niet tot een overeenkomst gekomen met burgemeester Eberhard van der Laan. Gisteravond laat kwam hij hoogstpersoonlijk in het voormalige schoolgebouw op de Passeerdersgracht uitleggen waarom hij het voorstel van de krakers niet ziet zitten.
De eigenaar van het pand, de Rijksgebouwendienst (RGD), heeft op verzoek van Van der Laan een tijdelijk contract aangeboden aan de krakers. Maar na een jaar mogen ze zonder opgaaf van reden worden ontruimd. “Een antikraakcontract is gewoon geen optie,” zegt Lonneke van der Velden, promovendus en één van de oprichters van Schijnheilig. “Toekomstige eigenaars kunnen blijven speculeren, terwijl ze het pand laten verkrotten. Zeker voor een gebouw met een maatschappelijke functie is dat heel erg zonde. Vanavond bieden wij ons alternatief aan, de antispeculatie overeenkomst. Wij vertrekken zodra de eigenaar aantoont dat hij het gebouw gaat gebruiken conform maatschappelijke bestemming.”
De deuren van het pand staan deze avond wagenwijd open voor belangstellenden. Voor de deur staat een bord met het verzoek fietsen om de hoek te plaatsen. ‘Houdt u aub rekening met de buren.’ Krakersgezelschap Schijnheilig staat in de stad te boek als een sympathieke groep kunstenaars en intellectuelen die als voorbeeld dienen voor de gehele kraakbeweging. Nu wordt hun pand bedreigd met ontruiming. Een aantal studenten is met bezems en vaatdoeken in de weer om de verwachte gasten netjes te ontvangen. Ernst van den Hemel, medeoprichter van Schijnheilig, nu universitair docent, bespreekt met een aantal medekrakers de aankomende ontruimingsgolf. Een politieagent twitterde dat hij 5 juli een aantal krakers moest helpen verhuizen en maakte daarmee per ongeluk de datum van de ontruiming bekend. Van de Hemel promoveert op dezelfde dag.“Hoe ik dat ga combineren? Door niet opgepakt te worden.”
De galerie en de theaterruimte zijn verlaten. Een dertigtal mensen heeft zich verzameld in het voormalige aardrijkskundelokaal voor de presentatie. Deelraadslid Fred Kramer van GroenLinks reageert enthousiast op het voorstel. “Een nodige aanvulling op het huidige beleid. We gaan hiermee aan de slag. Maar pas na het zomerreces.” Een aantal uur later staat Eberhard van der Laan in het pand. Hij is minder enthousiast. “Wie heeft er nou meer recht op het pand. De eigenaar of jullie?” In het broeierige lokaal ontstaat een verhit debat. “Dit loopt stuk op een principekwestie,” zegt Van der Laan, terwijl hij het zweet van zijn voorhoofd veegt. “Ik hoop dat jullie ons voorstel alsnog tekenen. Wie weet lukt het de RGD niet het pand te verkopen en kunnen jullie alsnog blijven.” “Maar als u denkt dat het pand niet verkocht wordt, waarom zet u ons dan op de ontruimingslijst!” wordt verontwaardigd vanuit de zaal geroepen. “Dat is toch ontruimen voor leegstand?” De burgemeester laat de krakers teleurgesteld achter.
“Van der Laan weigert om op een frisse manier na te denken over leegstand in de stad,” aldus Van den Hemel. “Als we met het antikraakcontract akkoord gaan, verloochenen we alles waar we de afgelopen zeven jaar voor hebben gestreden.” Hij wijst op de bezuinigingen. “Cultureel Nederland wordt van twee kanten genaaid. Aan de ene kant wordt de subsidiekraan dichtgedraaid en aan de andere kant worden vrijwillige initiatieven zoals de onze de kop ingedrukt.”
De Amsterdammer 